Wiskundig denken stimuleren

Aan het begin

Aan het begin van mijn opleiding had ik totaal geen ervaring in lesgeven, laat staan het wiskundig denken van de leerling of docent. In mijn pitch (bijlage pitch) is te lezen dat ik vooral dacht in verschillende perspectieven. Ik wilde vooral het probleem oplossend vermogen van de leerlingen verhogen. Ze verschillende manieren van een oplossing aanbieden. Vanuit mijn schooltijd weet ik nog dat ik het leuk vond om te rekenen met getallen. Als ik bij wiskunde lastige onderwerpen had, weet ik nog dat het een hele strijd kon zijn om deze op te lossen. Dit kwam, weet ik nu, door de opleiding, door mijn intrinsieke motivatie en de handvatten die me aangereikt werden. Alles werd op één en dezelfde manier aangeboden terwijl ik baat had bij een uitleg waarbij je verteld wordt wat je aan het doen bent.

Tijdens de opleiding

In de eerste jaren dat ik voor de klas stond hanteerde ik een docent gestuurde les. Deze manier van lesgeven vond ik prettig en hierdoor had ik de regie over de lessen. Achter het denken van de leerling kwam je door vragen te stellen of formatieve opdrachtjes te geven. Tijdens het didactisch ontwerp kwam ik erachter dat het onderzoeken wat een leerling al weet en vooral wat hij niet weet of verkeerd ontvangt, heel effectief is voor zijn leerproces. Hierdoor kun je aansluiten op de behoefte van de leerling in zijn leerproces (bijlage analyse pre-test). Na je analyse van welke kennis er ontbreekt bij de leerling kun je gericht in je volgende les deze kennis aanbieden.

Het stellen van uitdagende vragen is een leermethode die ik in de opleiding nog meer ontwikkeld heb. In mijn lesbezoek verslag wordt dit ook benoemd als een kwaliteit van mij als docent (bijlage 2024-2025 feedback rubric). Ik heb een workshop gehad van Birgit Telkamp waarbij ook benadrukt werd dat je een hoop informatie kunt krijgen van de leerlingen door het stellen van de juiste vragen. Het onderwijsleergesprek is een geschikte werkvorm om met de leerlingen op zoek te gaan naar begrippen (David Sousa, 2001). Mijn ontwikkeling hierin is ook dat ik nu niet zelf antwoord geef op de vragen van leerling A maar deze neerleg bij leerling B en deze leerling vraag om antwoord te geven. Bijkomend voordeel hiervan is dat iedereen actief meedoet. Elke leerling weet dat hij zomaar een vraag kan krijgen of een antwoord moet geven. Leerlingen hoeven hun vingers niet meer op te steken in de les. Dit voorkomt dat er 4 leerlingen meedoen en dat er 19 leerlingen zijn die achterover hangen en het antwoord afwachten (Nivoz, 2015)

Feedback

In de lesbeschrijving van ons didactisch ontwerp is te lezen hoe we rekening houden met het denken van de leerlingen en hoe onze vragen hierop zijn afgesteld (bijlage lesbeschrijving DO). De feedback hierop is positief en hieruit komt naar voren dat we rekening houden met het denken van de leerling en het denken van de leerling stimuleren. Mijn persoonlijke opbrengst van het didactisch ontwerp is verwoord in mijn slotzin in de reflectie: ”Bedenk bij alles wat je doet; wat wil je dat een leerling eruit haalt of leert?" (bijlage reflectie DO). Door DO ben ik kritischer gaan kijken naar mijn lessen. Wat is de opbrengst van mijn lessen en wat wat hebben de leerlingen nodig? Reflecteren en zo nodig bijsturen.  

Toekomst

In de toekomst wil ik nog meer gebruik gaan maken van startopdrachten in de klas. Afgelopen jaar hebben we op school meerdere cursussen, differentiëren is te leren (bijlage certificaat) gehad over het implementeren van startopdrachten in je lessen. Deze heb ik toegepast op de havo-afdeling en hier zag je dat de leerlingen gelijk in een leer- en onderzoekstand kwamen vanaf de start van de les. Ik wil deze leerstrategie invoeren bij mijn andere klassen in het vmbo.

Tijdens de opleiding hebben we bij didactisch ontwerp uitleg gekregen over TTP (Teaching Through Problem-solving). Helaas hebben we in Nederland niet zoveel tijd om volledige wiskunde problemen te onderwijzen via TTP maar ik wil wel kijken of ik onderdelen van een hoofdstuk kan aanleren door TTP. Het is een interessante manier van onderwijzen die het denken van de leerling vergroot.